Zawierając umowę zostaniesz zapytany, czy chcesz ubezpieczyć mienie w wartości odtworzeniowej czy wartości rzeczywistej. Jeśli zastanawiałeś się czym się różni wartość odtworzeniowa od wartości rzeczywistej, przychodzimy z pomocą. Na przykładach omówimy, jak prawidłowo zabezpieczyć się na wypadek szkody.
Trudny wybór wartości mienia
Załóżmy, że kończy ci się polisa domu i musisz wybrać sposób ustalenia wartości, na jaką ubezpieczysz mienie. Wybór ograniczony jest do dwóch pozycji: odtworzeniowej lub rzeczywistej. Jeśli jesteś przedsiębiorcą a budynek wpisany jest do ksiąg, możesz dodatkowo wybrać wartość księgową brutto. Zanim zdecydujesz się na którąkolwiek opcję, pomyśl o wadach i zaletach każdej z nich.
Wartość odtworzeniowa – na czym polega
Decydując się na wartość odtworzeniową, zwaną też wartością odtworzeniową nową, lub po prostu nową, odszkodowanie odpowiada kosztom przywróceniu mienia do stanu nowego. W prostym ujęciu, jeśli zostanie uszkodzona rzecz, którą kupiłeś 10 lat temu, wartość odtworzeniowa będzie odpowiadać wartości nowego przedmiotu. Nie odlicza się ani amortyzacji, ani zużycia technicznego. Telewizor, który kupiłeś 10 lat temu za 2.000 zł, dziś jego wartość wynosiłaby około 600-700 zł (roczne zużycie 12%). Jeśli telewizor zostanie skradziony, wypłata wynosić będzie cenie nabycia tego samego modelu telewizora, a jeśli nie jest on już dostępny, najbliższemu parametrami starego modelu. Elektronika użytkowa jest dobrym przykładem, ponieważ rozwój technologiczny sprawia, że jej ceny spadają wraz z upływem czasu, dlatego kupując starsze modele kupimy je taniej, niż w dniu ich premiery. Innymi realiami rządzą się specjalistyczne urządzenia czy meble, których cena może utrzymywać się latami lub nawet wzrastać.
Zalety: otrzymasz pełną wartość pozwalającą na odtworzenie mienia;
Wady: wyższy koszt ubezpieczenia w porównaniu z ubezpieczeniem w wartości rzeczywistej.
Wartość rzeczywista – na czym polega
Wartość rzeczywista od odtworzeniowej różni się jednym bardzo ważnym elementem – jest nim zużycie techniczne. Wartość odszkodowania będzie pomniejszana o zużycie techniczne uszkodzonego, zniszczonego lub utraconego przedmiotu. Wracając do przykładu z 10-letnim telewizorem kupionego za 2.000 zł, biorąc pod uwagę zużycie techniczne, odszkodowanie w wartości rzeczywistej wyniesie, jak to wspominaliśmy wyżej, około 600-700 zł.
Zalety: niższa składka niż przy mieniu w wartości odtworzeniowej;
Wady: różnica kwoty wypłaty odszkodowania a kosztem zakupienia tego samego mienia; trudności z nabyciem mienia używanego.
Wartość rzeczywista – jak jest wyliczana
Ubezpieczyciele muszą w sposób obiektywny ustalić wartość odszkodowania. Zanim to zrobią, weryfikują wartość zgłoszonego mienia, która będzie stanowić podstawę kalkulacji kwoty do wypłat. Aby rzetelnie to zrobić, stosowane są tabele norm zużycia technicznego, za tworzeniem których stoją podmioty zawodowo zajmujące się wyceną mienia. Dla przykłady, Allianz w swojej tabeli, którą stosuje do ustalenia zużycia wykorzystywanego przez osoby fizyczne wskazał, że opiera się na dokumentach, lub w przypadku ich braku, na oświadczeniu poszkodowanego co do wieku przedmiotu, z uwzględnieniem informacji ogólnodostępnych na rynku o prawdopodobnej dacie produkcji. Z dokumentu dowiemy się, że roczne zużycie wynosi odpowiednio:
- 8% – kuchenka gazowa;
- 10% – kuchenka mikrofalowa;
- 25% – t-shirty;
- 34% – rękawiczki;
- 15% – telefony komórkowe;
- 15% – drukarki.
Jak oblicza się odszkodowanie w wartości rzeczywistej? Corocznie potrąca się kwotę odpowiadającą procentowemu zużyciu od wartości początkowej, a w drugim i kolejnym roku – od wartości przedmiot w roku poprzedzającym. Przyjmijmy, że zakupiona drukarka kosztowa 1.000 zł. Po pierwszym roku wartość rzeczywista wynosi 850 zł, a w kolejnym 722,50 zł (850 – 850 x 15%), a w jeszcze kolejnym 614,13 zł (722,50 – 722,50 x 15%) i tak dalej.
Porównanie tabelaryczne wartości odtworzeniowej i rzeczywistej
| Opis sytuacji | Odszkodowanie w wartości odtworzeniowej | Odszkodowanie w wartości rzeczywistej |
|---|---|---|
| Skradziony został telewizor, którego nowa wartość wynosi 2000 zł, a zużycie na dzień szkody 50% | 2 000 zł | 1 000 zł |
| Huragan uszkodził poszycie dachu. Koszt naprawy wynosi 20 000 zł, a zużycie na dzień szkody 60% | 20 000 zł | 8 000 zł |
| Pożar strawił budynek gospodarczy. Koszt odbudowy budynku wynosi 100 000 zł, a zużycie na dzień szkody 70% | 100 000 zł | 30 000 zł |
Wartość odtworzeniowa czy rzeczywista – która wybrać
Jeśli ubezpieczasz przedmioty, których nie zamierzasz odtwarzać lub odbudowywać, wybierz wartość rzeczywistą. W innym przypadku wybór powinien być prosty. Tylko wartość odtworzeniowa pozwala na odbudowę mienia. Oszczędność składki może okazać się złudną oszczędnością, ponieważ uzupełnienie kwoty niezbędnej do odtworzenia mienia – w zależności od stopnia zużycia technicznego – będzie nadwyrężać budżet domowy lub nawet wymagał wzięcia kredytu. Wybierając wartość odtworzeniową to mniejszy stres kosztami remontu domu po szkodzie.
